شیمی

تجزیه دستگاهی علم شناسایی و اندازه‌گیری عناصر و ترکیبات مختلف بر‌اساس اندازه‌گیری خواص شیمی فیزیکی مواد می‌باشد. روش‌های مختلف اندازه‌گیری در تجزیه دستگاهی بر‌اساس اصول مزبور منجر به معرفی و به‌کارگیری دستگاه‌های مختلف تجزیه‌ای گردیده است. نیاز به افزایش سرعت، حساسیت و گزینش‌پذیری در اندازه‌گیری‌های تجزیه‌ای باعث رشد فزاینده روش‌های دستگاهی تجزیه گردیده است. از طرف دیگر کاهش اندازه و مینیاتوریزه کردن و نیز کامپیوتری کردن سیستم‌ها در اندازه‌گیری‌های تجزیه شیمیایی با تحولات سریع و شگرفی همراه بوده است. همگام با توسعه روش‌های مختلف تجزیه دستگاهی، کاربرد الکترونیک در این سیستم‌ها و پردازش اطلاعات حاصل توسط کامپیوتر و کنترل آنها بخش جدایی‌ناپذیر این دستگاه‌ها گردیده است. این تحولات، تجزیه دستگاهی را تا حد تشخیص‌های تک اتم و مولکول رسانده است. روش‌های تجزیه دستگاهی را می‌توان از دو دیدگاه دستگاهوری و کاربرد مورد توجه قرار داد. دستگاهوری خود نیز از دو جنبه اصول شیمی فیزیکی حاکم و اصول اندازه‌گیری الکترونیکی بررسی می‌گردد. اصول شیمی فیزیک روش‌های تجزیه دستگاهی در کتاب‌های مرتبط بحث می‌گردد، اما اصول الکترونیکی و ارتباط دستگاهی بکار رفته با کامپیوتر همواره بصورت چند فصل مجزا بدون ارائه ارتباط قابل استفاده و یا عمدتاً بصورت بلوک دیاگرام آورده می‌شود. کتاب اصول الکترونیکی تجزیه دستگاهی حاصل تجربیات علمی و فناوری مولف می‌باشد که ضمن ارائه اصول حاکم اندازه‌گیری، امکان پیاده‌سازی یک سیستم تجزیه‌ای را فراهم می‌نماید. همچنین با آگاهی از اصول شیمی فیزیکی، الکترونیکی و نرم‌افزاری مرتبط امکان توسعه یک روش اندازه‌گیری دستگاهی فراهم می‌گردد. مطالب این کتاب در سه بخش الکترونیک، کامپیوتر و تجزیه دستگاهی آورده شده است. بخش اول شامل اصول و اجزاء الکترونیک آنالوگ و دیجیتال با کاربرد در تجزیه دستگاهی می‌باشد (فصل‌های 1 و 2 و 3 و 4). بخش دوم شامل اصول ارتباطی کامپیوتر و استفاده از پورت‌های مختلف کامپیوتر در ارتباط با دستگاه‌های خارجی می‌باشد. همچنین اصول تبدیل دو دنیای آنالوگ و دیجیتال در فصل ده بررسی می‌گردد (فصل‌های 5 و 6 و 7 و 8 و 9 و 10). بخش سوم شامل بررسی سیگنال و نویز و روش‌های مختلف طیف‌سنجی و الکتروشیمی در تجزیه دستگاهی و کاربری اجزاء الکترونیک می‌باشد (فصل‌های 11 و 12 و 13). این کتاب ضمن بیان اصول الکترونیک و کامپیوتر برای تجزیه دستگاهی سعی می‌کند تا امکان پیاده‌سازی روش‌های مختلف دستگاهی و امکان نو‌آوری در این زمینه را فراهم نماید. لذا دانشجویان کارشناسی شیمی، فیزیک، مهندسی پزشکی و مهندسی شیمی و نیز دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری که در زمینه دستگاهوری و آنالیز مواد فعالیت دارند می‌توانند برحسب پیش زمینه خود از فصول کتاب استفاده نمایند. همچنین برای متخصصین شیمی تجزیه دستگاهی و رشته‌های مرتبط با دستگاهوری تجزیه‌ای می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. از زحمات جناب آقای دکتر محمود تبریزچی استاد دانشگاه صنعتی اصفهان به جهت ارزیابی و مطالعه کتاب و ارائه نظرات ارزشمند‌شان بسیار سپاسگزار هستم. همچنین از انتشارات علوم پویا به جهت چاپ و نشر کتاب تشکر می‌نمایم. در این کتاب تلاش شده تا امکان برقراری ارتباط بین علم و فناوری در حوزه تجزیه دستگاهی فراهم گردد. امید است این کتاب بستری فراهم نماید تا ضمن برقراری ارتباط منطقی روش‌های دستگاهی تجزیه با الکترونیک حاکم بر آنها امکان توسعه و ساخت سیستم‌های دستگاهی جدید را فراهم نماید.

کتاب شامل چهار فصل است که در برخی فصل‌ها جداول آن آورده شده است. دانشجو و خواننده محترم کتاب با مراجعه به جداول مربوطه می‌تواند از آنها به راحتی برای حل مسائل گوناگون استفاده کنند. برای درک بهتر مفاهیم در کتاب‌، مسائلی به صورت حل شده وجود دارد و همچنین اعتقاد بر آن است که حل تمرین، یک بخش اساسی از آموزش به شمار می‌رود لذا در انتهای فصل‌های دوم‌، سوم و چهارم مسائلی حل نشده عنوان شده و دانشجو می‌تواند به این مسائل پاسخ دهد و بررسی کند که آیا نیازی به مطالعه بیشتر دارد یا نه.

انتقال جرم، یکی از پدیده‌های بسیار مهم در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و... است. درك و فهم بهتر انتقال جرم، طراحی دقیق واحدهای عملیاتی با ضریب اطمینان بیشتر را امکان‌پذیر می‌سازد. کتاب انتقال جرم تريبال ويرايش 3:Mass-Transfer Operation, Third edition by: Robert E.Treybal به عنوان منبع اصلی درسی در بيشتر دانشگاه‌ها تدریس می‌شود لذا همه‌ي مسائل مربوط به سر فصل‌های انتقال جرم به صورت کاملا تحليلي و تشريحي در اين كتاب، حل شده است. در حل مسائل، تمامي روابط و محاسبات به طور كامل، بيان شده و همچنين شکل‌ها و نمودارهایی رسم شده‌اند که به درک بهتر مساله و حل آن، کمک می‌کنند. با توجه به اهميت زياد اين درس و ضریب بالای آن در کنکور کارشناسی ارشد، تست‌های کنکور نيز در آخر کتاب، آورده شده است.